Ziektewetuitkering in Nederland: Je rechten en verplichtingen

Op dinsdag 16 april bij POLKA in het VrouwenBuurtLab in Laak stond in het teken van ziektewetuitkeringen in Nederland.

Onze gasten, experts van Arbo.nu, legden ons de fijne kneepjes van het Nederlandse systeem uit en gaven ons op een begrijpelijke manier een overzicht van de verplichtingen voor zowel de werkgever als de werknemer in geval van ziekte.

Het onderwerp is erg breed, dus het is moeilijk om in een paar zinnen samen te vatten wat we gisteren hebben besproken.

Maar hier is wat praktische informatie voor het geval je ziek wordt en enige tijd niet aan je verplichtingen als werknemer kunt voldoen:

• Een belangrijk verschil tussen PL en NL is de manier waarop de kwestie van de arbeidsongeschiktheid van een werknemer wordt bekeken. In PL ligt de nadruk op wat de werknemer niet kan doen als gevolg van de ziekte (welke beperking hij of zij daardoor heeft). In NL wordt vooral gekeken naar welke activiteiten een werknemer nog kan doen ondanks zijn ziekte (een gebroken been sluit bijvoorbeeld zittend werk niet uit).
• ALLEEN de arbo arts, d.w.z. de bedrijfsarts, beslist of we weer aan het werk kunnen, voor hoeveel uren en onder welke voorwaarden. De werkgever kan dus nooit beslissen of we al arbeidsgeschikt zijn en in welke mate we kunnen terugkeren naar onze werkzaamheden van voor de ziekte.
• Een werknemer die zich ziek meldt, moet door de werkgever naar een arbo-arts worden verwezen. Dit is ook ons recht, dus je kunt er ook zelf om vragen.
• De werkgever moet onze ziekte binnen de eerste zes weken na de ziekmelding melden bij het arbo. Tussen de zesde en achtste week van ziekte moet er een plan van aanpak worden opgesteld. Daarin leggen de werkgever, de werknemer en de arbo-arts samen vast welke maatregelen zij afspreken om ervoor te zorgen dat de werknemer zo snel mogelijk weer aan het werk gaat.
• Als de werkgever zelf de eigenrisicodrager is, is het ook de plicht van de werkgever om passend re-integratiewerk voor de zieke werknemer te vinden, aangepast aan zijn huidige gezondheidssituatie. De werkgever is dan ook verplicht om hem de eerste twee jaar van zijn ziekte loon door te betalen.
• Na twee jaar ziekte verliest de werknemer het recht op een ziektewetuitkering en kan hij een VIA aanvragen, dat wordt toegekend door het UWV. De werkgever heeft het recht om de arbeidsovereenkomst met ons na deze periode te beëindigen en doet dat in de meeste gevallen ook.
• De hoogte van de VIA uitkering is afhankelijk van ons laatste salaris. Vanwege de lange procedures is het raadzaam om dit minimaal drie maanden voor het einde van de tweejarige ziektewetperiode bij de UWV aan te vragen.
• De werkgever is verplicht om de adviezen van de arbo arts te volgen. Als wij vermoedens hebben dat arbo arts in opdracht van een werkgever werkt, is het mogelijk om bij het UWV een zogenaamd deskundig oordeel aan te vragen. Tot die tijd moet je echter doen wat arbo arts adviseert. Als je dit niet doet, kan je werkgever je salaris inhouden.
• Om voor een operatie of andere behandeling tijdens je ziekteuitkering naar het buitenland te gaan, moet je toestemming hebben van het UWV.
• Het is de plicht van de zieke werknemer om actief mee te werken met zijn werkgever en er alles aan te doen om zo snel mogelijk weer aan het werk te gaan. Ook mag je je eigen herstel niet belemmeren.
• Als je ziek bent, heb je de plicht om in contact met je werkgever blijven. Je moet daarom terugbellen als je werkgever contact met je probeert op te nemen. Als er, na voorafgaande waarschuwing, geen contact is met de werknemer, kan de werkgever zelfs zijn loon inhouden.